ظرافت جوجه‌تیغی

آن‌چه بیش از هر چیز وحشت‌ناک است این نیست که ما داریم بازی می‌کنیم، بلکه این است که این یک بازی نیست.

  ظرافت ِ جوجه‌تیغی - موریل باربری - مرتضی کلانتریان - انتشارات کندوکاو

کتاب مسافر تهران - ویتا سکویل وست

"مسافر تهران" نوشته‌ی ویتا سکویل – وست اشراف‌زاده انگلیسی همسر ِ سرکنسول سفارت انگلیس در تهران در سال‌های ِ 1325 تا 1327، متن جالبی برای تحلیل محتواست. این کتاب با نگاه عمودی و اشرافی به جامعه ایران، آسیب‌های مختلفی را بیان می‌کند:

 ♦ اهمال:

کثیفی، بی‌نظمی، افراط، جو عاطل و باطل، رها کردن کارها، بی‌حالی، ول‌خرجی، سستی، آینده‌ننگری، بی‌ارادگی، مقاومت نکردن، نافرمانی، شکستن اراده حاکم، ویرانی، تنبلی، خوب‌نمایی زشت، ماست‌مالی، بی‌خیالی، اشعری‌مسلکی، ژنده‌پوشی، فکرنکردن برای حل مساله‌ها، بی‌برنامگی، کهنگی، آشفتگی، تبلیغ نکردن برای محصول.

♦ بی‌توجهی به محیط:

بدرفتاری با حیوان‌ها، کثیفی، بی‌توجهی به طبیعت، بدی معماری و شهرسازی، ویرانی، استفاده‌ از رنگ‌های مرده، ژنده‌پوشی، بی‌توجهی به حفظ بنا، دخالت نکردن در طبیعت، خرابی جاده.

♦ بی‌توجهی به تاریخ و آینده:

بی‌توجهی به میراث و سابقه تاریخی، بی‌توجهی به خلق اثر از خود.

♦ نادانی:

نداشتن تربیت صحیح، خلق و خوی بچه‌گانه، توجه به مساله‌های بی‌اهمیت، ساده‌لوحی، فرهنگ شایعه، نداشتن تعریف صحیح از طبیعت، بی‌توجهی به تخصص، بی‌سوادی، رفتار بدوی، انجام کارهای بی‌فایده، هیجان و سرگرمی پوچ، پخش سریع خبر.

♦ توسعه‌نیافتگی:

تکنولوژی پایین، بی‌توجهی به مالکیت، استفاده ناصحیح از ابزار، رفتار و زندگی بدوی، چندگانگی طبقاتی، به‌کاربردن انسان به جای ِ حیوان، رفتار قرون وسطایی، وجود گدا.

♦ غرب‌زدگی:

دوگانگی بین سنت و مدرنیته، توسعه نامتوازن، نگذراندن مرحله‌های مدرن شدن، دور خارجی گرد آمدن، علاقه به ساعت‌های مختلف، رفتار عجیب مقابل خارجی‌ها، روسیه‌زدگی، تکنولوژی ساده، علاقه به غربی‌ها، ارتباط فرهنگی با کشورهای شرق.

♦ دوگانگی رفتاری:

دوگانگی بین سنت و مدرنیته.

♦ سستی روابط متقابل:

بی‌توجهی به مسافر، هم‌نوع، انسان، حقوق دیگران، تکلف، زورگویی،  نگاه تند، بداخلاقی، غرور، مردم‌گریزی، گوشه‌نشینی، بی‌اعتمادی، رابطه پنهانی، رفتار ساختگی، مردم‌سالاری، انجام کار مردها به وسیله زن‌ها، خرابی جاده‌ها، تکبر، تجمل، غیبت، ترس، کینه، احساس کهتری، گرامی داشتن افراد نالایق، لذت از نمایش کار، صحبت درباره مطلب‌های کم اهمیت، زندگی مرموز.

♦ خرافی بودن:

افسانه‌باوری، قهرمان‌پروری خیالی، علاقه به آتش‌بازی.

♦ مشکل روحی:

ترس، سنگ‌دلی، احساس کهتری، کینه، تکبر، بدجنسی، صورت افتاده، زندگی تکراری.

♦ فساد:

رشوه، اختلاس، دزدی، ناامنی، قانون‌شکنی، حیف و میل اموال عمومی، نادرستی همگانی، تار و پود احمقانه نظام، عدم حاکمیت قانون، مقام‌فروشی، راهزنی، فحاشی.

♦ حرافی:

شایعه‌سازی، با هیجان درباره اتفاق‌ها سخن گفتن، چانه زدن، پچ‌پچ کردن، وراجی، صحبت درباره مطلب‌های کم اهمیت.

♦ افراط:

شلوغی، شتاب، ازدحام، بار اضافه حمل کردن.

♦ پای‌بندی به آداب شرعی:

حجاب، ممنوعیت موسیقی.

♦ در تاثیر فره شاه بودن:

افسانه‌سازی درباره شاه.

♦ فرهنگ شهروندی:

نگاه خیره، بلند صحبت کردن.

♦ رابطه‌های ناسالم هنری:

بی‌روح شدن هنر، هنر در خدمت واقعیت، عدم نوآوری هنری، بی‌توجهی به هنر، توجه وافر به عکس.

  منبع: ماهنامه داستان/ شماره هفتم